به نقل از «ایسکانیوز»

یادداشت امیر فواد محسنی | رسانه، ابزاری برای جریان سازی در افکار عمومی

تاریخ انتشار: ۲۸ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۶۵۰۷۰

گروه سیاسی ایسکانیوز- در یک دنیای با ارتباط مداوم جهانی، دنیایی که از لحاظ سیاسی چندپاره تر از همیشه شده است، رسانه‌ چگونه می‌تواند موفق عمل کند؟ نقش رسانه‌های سرگرم کننده‌ی جهانی شده چیست؟ برنامه‌های سرگرمی تلویزیونی و فیلم های هالیوود، هرچند ناخواسته، می توانند در گسترش باورهای حامی یا ضد کشور مبدا، یعنی آمریکا، سهم داشته باشند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اینترنت و به ویژه شبکه‌های اجتماعی دامنه‌ای از فرصت‌ها را جهت تعامل با اطلاعات و با یکدیگر در ورای مرزهای ملی، از طریق بسترهای جذاب، وب گاه و اتاق‌های گفت وگو که هزاران نفر در شمار بسیاری از کشورها را شامل می‌شوند، در اختیار کاربران قرار می‌دهد. اثرات این گونه رسانه‌های غیر سنتی یا غیر خبرنگاری بر آبشار اطلاعات و افکار، شایسته‌ی توجه علمی تری است.

یادداشت امیر فواد محسنی | ابعاد و اجرای دیپلماسی عمومی موفق

در یک مثال نزدیک‌تر، رادیو سوا (Radio SAWA)، نام یک شبکه رادیویی در خاورمیانه است. "سوا" در عربی به معنای "با یکدیگر" است. این شبکه رادیویی به طور 24 ساعته به زبان عربی در تمام روزهای هفته از سال 2002 مشغول به فعالیت است. این شبکه در پی آن است که از طریق ارائه اخبار تازه، اطلاعات و سرگرمی و پادکست آن در منطقه، ارتباط موثری با نسلِ جوان عرب زبان در خاورمیانه برقرار کند.

دفاتر این شبکه خبری با بودجه ای بیش از 35 میلیون دلاری در کویت، قطر، امارات متحده عربی و اردن راه اندازی شدند. مرکز پخش منطقه‌ای این شبکه رادیویی در دبی (امارات) واقع شده است. این رسانه با استفاده از موسیقی اقدام به تولید محتوا وجذب مخاطبِ جوان زیر 30 سال می‌کند. به طوری که حدود 50 دقیقه از هر ساعت را به پخش تناوبی آهنگ‌های پاپ عربی و آمریکایی اختصاص می‌دهد و بقیه زمان را به بولتن‌های خبری کوتاه تقسیم می‌کند. مبدع ایده ی رادیو سوا فردی است بنام "نورمن پاتیز" یک کارآفرین رسانه‌ای آمریکایی که معتقد است رسانه‌های منطقه‌ای عرب زبان در تخریب تصویر آمریکا در جهان عرب نقش دارند. او بر این باور بود که یک جنگ رسانه‌ای در جهان عرب آمیخته به تهییج و تحریک، پخش اطلاعات نادرست، سانسور دولتی و خودسانسوری در جریان است و آمریکا در این مسابقه حضور ندارد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد با گذشت بیش از دو دهه از شروه فعالیت این شبکه رادیویی، این رسانه توانسته است جایگاه نافذ و خوبی در بین مخاطبین هدف خود ایجاد کند که با استفاده از ترفندهای رسانه‌ای نظیر موسیقی و برنامه‌های سرگرم کننده، نظر سنجی و توسعه مشارکت مردمی؛ تصویر بهتری از فرهنگ غرب را پیاده سازی نماید.  

دیپلماسی رسانه‌ای موفق به آن بر می‌گردد که کدام رسانه با چه ابزاری بتواند تمایل افراد برای استفاده از یک رسانه را بیشتر کند. عموم مردم تمایل بیشتری به مصرف محصولات رسانه‌ای دارند که آن را اعتمادپذیرتر می‌دانند. این اعتمادپذیری در این شبکه رادیویی با استفاده از ابزارهای متنوع رسانه‌ای تا حد خوبی ایجاد شده است. حال سوال اینجاست که اگر همین رسانه بخواهد در موضوع سیاسی یا اجتماعی کنش‌گری فعالانه کند و اقدام به جریان‌سازی نماید، چه میزان می‌تواند ضریب نفوذ اجتماعی در جامعه هدف خود ایجاد کند؟ پژوهش و نظر سنجی‌ها نشان می‌دهد نگرش عموم جوانان و دانشجویان به سیاست‌های خارجی آمریکا، متاثر از تولیدهای محتوایی این شبکه رادیویی در یک بازه زمانی مشخص مثبت تر از گذشته شده است. به این شکل است که دولت‌ها با استفاده از دیپلماسی رسانه‌ای منعطف و هوشمندانه، اهداف و برنامه‌های فرهنگی مورد نظر خود را به منظور تقویت قدرت نرم یا افزایش ضریب نفوذ اجتماعی در کشورهای هدف جا می‌اندازند.
در مثال ساده‌ی دیگری می‌توان به "BBC بنگاه خبر رسانی بریتانیایی" اشاره داشت که با ایجاد بخش‌های مختلف، سعی در طراحی، برنامه ریزی و تولید محتوا برای مخاطبین دسته بندی شده‌ی خود دارد:

•    BBC World News  شبکه خبری ۲۴ ساعته؛
•    BBC Prime  سرگرمی؛
•    BBC America برای مخاطبین آمریکایی؛
•    BBC Canada برای مخاطبین کانادایی؛
•    BBC Kids برای کودکان آمریکایی و کانادایی؛
•    BBC Lifestyle  فقط در هنگ کنگ و سنگاپور؛
•    BBC Knowledge  مختص هنگ کنگ، سنگاپور، اندونزی و استرالیا؛
•    UK.TV  مختص استرالیا و زلاندنو؛
•    People+Arts  مختص آمریکای لاتین، اسپانیا و پرتغال به زبان‌های اسپانیولی و پرتغالی؛
•    Animal Planet  حیات وحش؛
•    BBC Arabic  تلویزیون عربی بی‌بی‌سی از ۱۱ مارس ۲۰۰۸؛
•    BBC Persian  زبان فارسی مخصوص ایران و افغانستان.

کافی است نگاه دقیق تری به محتوای تولید شده هر یک از این بخش‌ها داشته باشیم. به جز بخش‌های سرگرمی (که خود توضیحاتی دارد)، سایر دپارتمان‌های خبری، هر کدام برجسته سازی خاص خود در انتخاب اخبار را دارند. به طوری که تیتر و لیدهای خبری که در بخش شرق آسیا استفاده می‌شوند از اساس با بخش فارسی یا آمریکایی متفاوت است. چرا که بر اساس دسته بندی‌های طراحی شده، برای هر بخش خوراک رسانه‌ای مشخصی در سیاست و برنامه ریزی‌های این رسانه در نظر گرفته شده است. در برخی مواقع این رسانه به حدی نفوذ اجتماعی خود را بالا می‌برد که خواسته و سخن مورد نظر خودش را برای جریان سازی بهترِ افکار عمومی، از زبان کارشناسان بین‌المللی، نخبگان محلی، سیاست مداران و صاحبان پایگاه‌های اجتماعی به جامعه هدف خود منتقل می‌کند. به نوعی همان‌طور که در کمی قبل تر اشاره شد، با این شیوه نسبت به جلب اعتماد عمومی و نقطه گذاری‌های اجتماعی به منظور جریان سازی و همسو کردن افکار عمومی اقدام می‌نماید. جدایی از این ابزارهای رسمی، امروزه فضاهای غیر رسمی همانند شبکه‌های اجتماعی نیز بیشتر نقش آفرینی می‌کنند و حتی اثرگذاری بهتری از خود در رویدادهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی باقی می‌گذارند که در یادداشت های بعدی به طور جداگانه به آن‌ها می‌پردازیم.

*کارشناس رسانه و مدرس دانشگاه

کد خبر: 1190472 برچسب‌ها افکار عمومی

منبع: ایسکانیوز

کلیدواژه: افکار عمومی شبکه رادیویی افکار عمومی جریان سازی رسانه ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۶۵۰۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آسیب‌شناسی استفاده از فضای مجازی در نظام تبلیغی‌رسانه‌ای مساجد

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، مسجد اولین نهاد و جایگاه  قضاوت، محل عبادت، علم و دانش، علما، مفسران و پایگاه تبلیغاتی اسلام است که حرمت بالایی دارد.

یوسف خجیر (عضو هیئت‌علمی گروه ارتباطات) در مقاله‌ای با عنوان «آسیب‌‌شناسی استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی در نظام تبلیغی‌رسانه‌ای مساجد کشور» به این موضوع می‌پردازد که فرق اساسی بین نهاد و سازمان آن است که نهادها در پیش‌برد تغیرات جامعه و کارکرد آن به وجود می‌آیند و فرد، مقام یا دولت در پیدایش آن دخیل نیستند.

در این مقاله آمده است که هویت یکی از مسائل مهم در جامعه است که در فرآیند گروهی حاصل می شود و این رسانه‌ها هستند که فرایند گروهی را تشکیل می‌دهند و باید گفت مسجد نیز یک رسانه جمعی است که برای رسیدن به کارکردهای خود و رساندن پیام خود، نیاز به ابزار های متنوع و مناسبی دارد که یکی از آنها شبکه‌سازی است که یک نیاز ضروری است.

به زعم این پژوهشگر هدف این پژوهش شناسایی نقاط چهارگانه قوّت، ضعف، فرصت و تهدید شبکه‌های اجتماعی برای مساجد و ارائۀ راهبرد استفادۀ بهینه از این شبکه‌ها برای ارتقای فعالیت‌های تبلیغی و رسانه‌ای مساجد کشور است. چهارچوب نظری این پژوهش سازمان شبکه‌ای‌ شده بری ولمن (Barry Wellman)  برگرفته از کلان‌ نظریه جامعه شبکه‌ای‌ شده اوست.

مساجد برای رسیدن به کارکردهای خود و رساندن پیام خود، نیاز به ابزار های متنوع و مناسبی دارد که یکی از آنها شبکه‌سازی است که یک نیاز ضروری است

خجیر در این مقاله می‌نویسد: روش این پژوهش آمیخته کیفی کمّی است. در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون و در بخش کمّی از روش تجزیه‌ و‌ تحلیل راهبردی یا سوات به‌عنوان روش آینده‌پژوهی استفاده شده است. در روش نخست، جامعۀ آماری نخبگان دانشگاهی و خبرگان حوزه شبکه‌های اجتماعی فعال در امور دینی و مساجد هستند که از بین آنها نمونه به روش هدفمند با معیار تدریس و تألیف بیش از پنج سال در حوزۀ رسانه‌های جدید و دین و فعالیت مستمر اجرایی در بخش امور دینی و مساجد و آشنایی کامل با فضای شبکه‌ها انتخاب شده است.

* نقاط ضعف و قوت فضای مجازی در امور مساجد

به گفته این پژوهشگر یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که انتشار اخبار و تقویت شبکه‌سازی بین مسئولان مساجد و شهروندان و بسیج‌سازی جزء قوّت‌های مهم؛ هم‌بستگی اجتماعی کاذب و درگیر شدن مسئولان مساجد و مردم در فضای مجازی و انتشار اخبار جعلی جزء ضعف‌های مهم؛ اقناع شبکه‌ای دین و جهانی شدن فعالیت‌های مساجد و تنوع و تعدد مخاطبان مساجد جزء فرصت‌ها؛ و ترویج خرافات دینی توسط مغرضان و اعتیاد مجازی فعالان امور مساجد و تضعیف خانوادۀ ایرانی‌اسلامی جزء نقاط تهدید است.

هماهنگی بین سازمان‌های متولی تولید محتوا، نرم‌افزار با مختصات ارزش‌های اسلامی‌ایرانی کشور و همکاری چندجانبۀ همه ذی‌نفعان ازجمله سیاست‌گذاران، دولت، سازمان‌های نظارتی و ... این حوزه باید به‌عنوان راهبرد مرجح مدّ نظر قرار گیرد

به زعم خجیر مهم‌ترین راهبرد طراحی و تولید و راه‌اندازی شبکۀ اجتماعی بومی توسط دولت برای تولید محتوای فرهنگی و دینی و تربیتی مناسب از سوی فعالان مساجد و برنامه‌ریزی نهاد‌های دولتی و غیردولتی دینی برای تولید و انتشار محتوای دینی در این شبکه‌ها است.

همچنین یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که هماهنگی بین سازمان‌های متولی تولید محتوا و نرم‌افزار و ایجاد محتوا با مختصات ارزش‌های اسلامی‌ایرانی و ارائۀ خدمات ارتباطی مبتنی بر ارزش‌های فرهنگی و دینی کشور و همکاری چندجانبۀ همه ذی‌نفعان ازجمله سیاست‌گذاران، دولت، سازمان‌های نظارتی، بخش خصوصی و سایر دست‌اندرکاران این حوزه باید به‌عنوان راهبرد مرجح مدّ نظر قرار گیرد.  

 در یک جمع‌بندی کلی باتوجه به یافته‌های این پژوهش، بین آزادی طرح مطلب در شبکه‌های مجازی اجتماعی و احراز جایگاه حوزه عمومی توسط این شبکه ها ارتباط معنی دار وجود دارد. آزادی طرح مطلب در شبکه‌های اجتماعی مجازی بر تغییر حوزه عمومی از مسجد به شبکه‌های اجتماعی مجازی تأثیر مثبت و معنی دار دارد.

در پایان لازم به ذکر است که بین رابطه دسترسی آسان و غیر مکان‌مند و غیر زمان‌مند بودن شبکه‌های مجازی و احراز جایگاه حوزه عمومی توسط این شبکه‌ها ارتباط معنی دار وجود دارد، در نتیجه دسترسی آسان به شبکه‌های مجازی بر تغییر حوزه عمومی از مسجد به شبکه‌های اجتماعی مجازی تأثیر گذار است.

 

 

انتهای پیام/